een eerlijker digitaal speelveld
Pieter Vegt en Stefan Verhagen pakken met dit project de machtsconcentratie van platforms als Amazon aan, die lokale ondernemers onder druk zetten met hoge commissies. Het doel is het ontwerpen van een collectief data-ecosysteem als alternatief voor het huidige platformmodel.
Platforms als Booking.com en Amazon hebben geleid tot extreme machtsconcentratie. Niet alleen domineren ze markten, maar ze ondermijnen ook de positie van lokale ondernemers. Met de opkomst van generatieve AI, zoals ChatGPT, dreigt de concentratie alleen maar toe te nemen. Deze tools leiden gebruikers niet langer naar de bron, maar houden hen binnen hun eigen ecosysteem.
Dit project bestaat uit de ontwikkeling van een ecosysteem waarbinnen lokale winkeliers gezamenlijk hun data beheren.
In plaats van afhankelijk te zijn van Big Tech, is data (zoals actuele winkelvoorraad) meteen beschikbaar voor generatieve AI-assistenten (zoals ChatGPT). Hiermee lost het project de "Local Discovery Gap" op en herwinnen ondernemers hun digitale autonomie.
Dit project onderzoekt én ontwerpt een alternatief voor het huidige platformmodel. Er wordt niet alleen gekeken naar de technische oplossing: hoe data gedeeld en ontsloten kan worden. Ook de eigendomsstructuur krijgt aandacht: wie beheert de data, wie heeft er toegang toe?
Door data direct vanuit de bron (de winkel, het restaurant, de hotelier) beschikbaar te stellen in een collectieve database, doorbreekt het project de afhankelijkheid van platforms en wordt de positie van ondernemers sterker ten opzichte van AI-tools, die deze data nodig hebben voor hun diensten.
De aanpak bestaat uit twee fases. In samenwerking met de Young Advisory Group voeren we eerst participatief onderzoek uit onder meer dan 25 ondernemers om behoeften en drempels voor datadeling in kaart te brengen. Vervolgens ontwikkelen we een integraal ontwerp: zowel technisch (API’s, open standaarden) als bestuurlijk (governance-model, steward-ownership).
Het resultaat is een blauwdruk voor een eerlijker digitaal speelveld: een implementatie-klaar ontwerp, open-source specificaties en een whitepaper. Hiermee tonen we aan dat AI lokale economieën kan versterken in plaats van uithollen.
Dit is een Pioniersproject binnen het programma Internet & maatschappij. SIDN fonds steunt projecten in de idee-fase, zodat het idee door een sterk team verder uitgewerkt kan worden.